ایرانیان چرا و به کجا مهاجرت میکنند
رصدخانه مهاجرتی ایران در پژوهشکده سیاستگذاری دانشگاه صنعتی شریف بهتازگی سالنامه مهاجرتی ایران را منتشر کرده است که در آن تصویری از مهاجران جهان، ایرانیان ساکن در کشورهای دیگر، مهاجرتهای اجباری و انگیزههای مهاجرتی ارایه داده است._روزنامه شهروند
کشورهای دارای بیشترین جمعیت ایرانی (افراد متولد ایران) امارات متحده عربی، ایالات متحده آمریکا، کانادا، آلمان، انگلستان، ترکیه، سوئد، استرالیا، کویت، هلند، قطر، فرانسه، نروژ، اتریش، دانمارک، ایتالیا، عراق، سوییس و بلژیک هستند.
آمارهای جهانی همچنین میگوید غالب ایرانیان مهاجر تحصیلکرده و متخصصاند. وضع مهاجران ایرانی در کشورهای حوزه OECD یعنی کشورهای عضو سازمان همکاری و توسعه اقتصادی نشان میدهد اولین گروه شغلی در میان ایرانیان در این کشورها متخصصان هستند.
سالنامه مهاجرتی ایران در ادامه در اینباره نوشته است:
«همچنین بهطور کلی روند تعداد متخصصان از نیروی کار ایرانی در این کشورها صعودی بوده است و از 25درصد در سال 2000 به 29.6درصد در سال 2015 افزایش یافته است.
دومین گروه شغلی ایرانیان در این کشورها کارکنان ارایه خدمات و کارکنان فروش و بازاریابی بودهاند و کارکنان ماهر بخش کشاورزی و شیلات کمترین درصد ایرانیان در بازار کار کشورهای OECD بودهاند.»
_نخستین مقصد مهاجران ایرانی
دادههای سازمان ملل میگوید آمریکا نخستین مقصد مهاجران ایرانی است.
اغلب این ایرانیان یعنی بیش از74درصد آنان دارای تحصیلات بالاتر از دیپلم هستند و حدود 72درصد آنان در سن کار یعنی از 18 تا 64سال قرار دارند
دریافت تابعیت آمریکایی ایرانیان در دوران ریاستجمهوری ترامپ کاهش یافته است، اما آمارها میگوید از سال 2010 تا 2018 هر سال بین 8 تا 10هزار نفر ایرانی تابعیت این کشور را دریافت میکردند.
عمدهترین محل فعالیت نیروی کار ایرانی «خدمات آموزشی، مراقبتهای بهداشتی و خدمات اجتماعی و پس از آن متخصصان، دانشمندان و مدیران اجرایی و مدیران خدمات پسماند و در جایگاه سوم خُردهفروشی بوده است.»
در مقابل تعداد ایرانیان در کانادا از سال 1990 تا 2019 در حال افزایش بوده و از سال 2015 تا 2019 نزدیک به 10هزار نفر افزایش داشته است.
_ایرانیان در اروپا
بر اساس آمار سازمان ملل در سال 2019، بیشترین ایرانیان مهاجر در اروپا در کشورهای آلمان، انگلیس، سوئد، هلند و فرانسه ساکناند، اما آمارها از نظر اجازه اقامت معتبر اندکی متفاوت است و آمارهای سال 2018 نشان میدهد بیش از 73هزار ایرانی در آلمان زندگی میکنند.
«ایران همچنین جزو 10 کشور اول در میان کشورهای غیر اتحادیه اروپاست که شهروندانش به علت داشتن شغل در آلمان اقامت دائم دریافت میکنند.»
همچنین جزو 10 کشور اول دنیاست که شهروندانش این اقامت را از طریق خوداشتغالی و راهاندازی یک کسب و کار میگیرند.
بعد از آلمان با فاصله زیاد ایرانیان در انگلستان، سوئد و ایتالیا سکونت دارند.
_مهاجرت به کشور همسایه
یکی از مقاصد مهم مهاجرت ایرانیان در سالهای اخیر ترکیه است.
«با گشوده شدن کانال پناهجویی در ترکیه پس از تحولات منطقهای دهه اخیر در سوریه و عراق، تعداد ایرانیانی که بهعنوان پناهجو در این کشور ثبت شدهاند افزایش چشمگیری داشته است.
آمارهای سه ماه اول سال 2020 نشان میدهد ایرانیان به جای عراقیها در رتبه اول خرید خانه در ترکیه نشستهاند.
_ایرانیان در آسیا و استرالیا
کشورهایی که بیشترین ایرانی را در آسیا دارند امارات متحده عربی، کویت، قطر، عراق، مالزی، ارمنستان، ژاپن، ترکمنستان و پاکستان و ... هستند.
مهاجرت ایرانیان به استرالیا هم سالهاست در وضع صعودی قرار دارد و در سال 2019 بیش از 73هزار ایرانی در این کشور زندگی میکردند. این عدد به نسبت سال 2010 بیش از 100 درصد افزایش داشته است.
_دانشجویان ایرانی به کدام کشورها میروند
پنج مقصد اصلی دانشجویان ایرانی کشورهای آمریکا، ترکیه، آلمان، ایتالیا و کاناداست.
مقاصد بعدی دانشجویان ایرانی آلمان و ایتالیاست.کانادا هم میزبان نزدیک به 4هزار دانشجوی ایرانی است
_هشت عامل اصلی برای مهاجرت دانشجویان و فارغالتحصیلان ایرانی وجود دارد:
_ناامیدی از سطح درآمد و تناسب آن با هزینهها
_ امکان پیشرفت شغلی
_ نظم وثبات و قانونمداری جامعه ی مقصد
_علاقه به کسب سابقه تحصیلی یا کاری در خارج از کشور
_ شایستهسالاری
_ امکان یافتن شغل و میل به تجربه زندگی در خارج از کشور
«پیش از وقوع تحولات اقتصادی در سالهای 1397 و 1398 به واسطه بازگشت تحریمها حدود 30درصد از دانشجویان تمایل به مهاجرت داشتهاند، اما این تحولات موجب افزایش میل مهاجرت تا 63درصد شده .